مدل های چهارگانه دولت الکترونیک
همان طور که در فصل اول ذکر شد، دولت الکترونیک با سه گروه هدف اصلیِ دولت، شهروندان و شرکت‌ها سر و کار دارد.
البته در دولت الکترونیک، مرز بندی کاملا مجزایی بین گروه‌های هدف وجود ندارد. هم چنین در برخی موارد، کارکنان را هم جزو گروه‌های هدف در نظر می‌گیرند.
برای ارتباط با این موجودیت‌ها، چهار مدل پایه موجود است:
- دولت به شهروند (یا مشتری)
- دولت به شرکت
- دولت به دولت
- دولت به کارکنان
- مدل دولت به شهروند
مدل دولت به شهروند، به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که در آن ها، دولت دسترسی آنلاین به اطلاعات و خدمات را به شهروندان می‌دهد. با این مدل است که کاربران می‌توانند پرسش‌هایی از سازمان‌های دولتی بپرسند و پاسخ را دریافت کنند.
هدف مدل دولت به شهروند این است که خدمات گوناگون فن آوری اطلاعات به شکلی کارآمد و اقتصادی در اختیار شهروندان قرار بگیرد و رابطه بین دولت و شهروندان از طریق استفاده از فن آوری تقویت شود.
از موارد مربوط به این مدل، می‌توان موارد ذیل را مثال زد:
- انجام امور مالیاتی
- مشاوره حقوقی
- سرویس های امنیتی
- مشاوره املاک
- ارایه فایل‌های آموزشی
- ارایه اطلاعات گردشگری و تفریحی
- ارایه توصیه‌هایی درباره بهداشت و سلامت
مزایای مدل دولت به شهروند
از مزایای مدل ارتباطی دولت به شهروند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مردم سالاری الکترونیکی از طریق رأی‌گیری اینترنتی و مشارکت سیاسی در اینترنت، توسعه می یابد.
- کمیت و کیفیت خدمات دولتی افزایش می یابد.
- فرصت‌های برابر برای همه شهروندان در جهت استفاده از خدمات دولتی ایجاد می شود.
- خدمات، بر نیازهای شهروندان عادی و گروه‌های خاص (مانند معلولان)، بیش تر متمرکز می شود.
ساعت کاری موسسه های دولتی به صورت ۲۴ ساعته افزایش می یابد
مانع های مدل دولت به شهروند
این مانع ها بر سر مدل دولت به شهروند، شناسایی شده است:
- مشکل های زبانی وجود دارد و شاید همه افراد، زبان استفاده‌شده را درک نکنند
- افراد برای استفاده از برخی خدمات، باید ایمیل داشته باشند
- حریم شخصی افراد ممکن است رعایت نشود
- برخی از سایت‌های این مدل، نیازمندی‌هایی در زمینه فن آوری دارند که باعث مشکل در دسترسی به برخی خدمات می‌شوند
- همه دسترسی به اینترنت ندارند، به‌ویژه در مناطق روستایی یا مناطق با درآمد کم
- خدمات این مدل، برای شهروندانی که دانش کامپیوتری کمی دارند، مشکل‌ساز است
- مدل دولت به شرکت
در مدل دولت به شرکت‌ها، دولت از طریق اینترنت و دیگر راه‌های ارتباطی، با شرکت‌ها ارتباط برقرار می‌کند. تعامل ها و تراکنش‌ها در این مدل، دوطرفه است و هم از دولت به شرکت‌هاست، و هم از شرکت‌ها به دولت.
هدف این مدل این است که مشکل های شرکت‌ها کم شود، به اطلاعات دسترسی فوری داشته باشند و بتوانند ارتباط الکترونیکی برقرار کنند.
از موارد مربوط به این مدل، می‌توان موارد ذیل را مثال زد:
- انجام امور مالیاتی
- مشاوره حقوقی
- سرویس های امنیتی
- مشاوره بیمه
- آموزش نیروی انسانی
- ارایه توصیه‌هایی درباره بهداشت و سلامت
- امور حمل و نقل
مزایای مدل دولت به شرکت
- این مدل می‌تواند باعث افزایش کارآیی دولت‌ها و شرکت‌ها شود.
- تراکنش‌های آنلاین با دولت ، باعث می‌شود کاغذبازی کم، و فرآیندهای مقرراتی ساده‌تر گردند. به این ترتیب، شرکت‌ها می‌توانند با رهایی از مشکل هایی که پیش‌تر وجود داشته است، رقابتی‌تر از گذشته شوند.
- این مدل به دلیل ماهیت پویای فعالیت‌های تجاری، موجب کاهش هزینه تراکنش‌ها می شود.
- ارایه خدمات یکپارچه، فرصتی برای شرکت‌ها و دولت ایجاد می‌کند که با هم همکاری کنند و ترکیبی از خدمات عمومی و تجاری را تحت یک عنوان واحد، به شهروندان ارایه دهند.
- در این مدل، سرویس‌های مختلفی بین دولت و بخش تجاری رد و بدل می‌شود که این سرویس‌ها شامل سیاست‌ها، نامه‌ها، قوانین و مقررات است.
- ·
مدل دولت به شرکت، می‌تواند فرآیند استخدام آنلاین را برقرار کند و بازاری الکترونیکی برای خریدهای دولت فراهم سازد.
معایب ارتباط دولت با شرکت‌ها
- عدم برقراری مساوات: همه افراد، دسترسی به اینترنت ندارند و اتصال آن ها به اینترنت، ممکن است قابل اطمینان نباشد.
- امکان حمله های الکترونیکی: حمله های سایبری، می‌توانند باعث رخنه اطلاعات شوند.
- افزایش نظارت: شرکت‌ها باید با دولت الکترونیک، همکاری بیش تری داشته باشند و به این ترتیب، اطلاعات بیش تری در اختیار دولت الکترونیک قرار می‌دهند. در برخی کشورها ممکن است دولت‌ها از این ابزار، علیه شرکت‌ها استفاده کنند.
مدل دولت به دولت
مدل دولت به دولت، به معنای به‌اشتراک‌گذاری الکترونیکی سیستم‌های داده و اطلاعات بین آژانس‌ها، بخش‌ها و سازمان‌های دولتی است. به عبارت دیگر، مدل دولت به دولت، یعنی ارتباط آنلاین سازمان‌های دولتی با یکدیگر.
هدف این مدل، این است که با بهبود ارتباط، دسترسی به داده‌ها و به‌اشتراک‌گذاری آن ها، از دولت الکترونیک پشتیبانی شود.
هدف دیگر آن شفاف، سریع و پاسخگو ساختن کارهای دولتی است. در این حالت از یک پایگاه داده دولتی استفاده می‌شود.
از موارد مربوط به این مدل، می‌توان موارد ذیل را مثال زد:
- انجام امور حسابرسی
- مشاوره حقوقی
- سرویس های امنیتی
- حفاظت از محیط زیست
- کاربرد فناوری های نوین
- توسعه ی ارتباطات و زیر ساخت ها
- امور حمل و نقل
مزایای ارتباط دولت با دولت
- تخلف ها و فساد اداری کاهش خواهد یافت
- در این مدل، تبادل اسناد و اطلاعات بین بخش های مختلف دولت، آسان تر می شود
- انعطاف پذیری دولت نسبت به تغییرها افزایش می یابد.
- توان پاسخگویی دولت به نیازها و خواسته های شهروندان در کارهای دولتی، بیش تر می گردد
- مدل دولت به کارکنان
مدل ارتباط دولت با کارکنان، یکی از چهار مدل اصلی در دولت الکترونیک است. در این مدل ، ابزارها، منابع و مقاله های آنلاین، به کاربران کمک می‌کند با دولت و شرکت‌های خود، ارتباط داشته باشند.
رابطه دولت الکترونیک با کارکنان، این امکان را می‌دهد که آنان در کامپیوتر خود، مطالب آموزشی را ببینند و فرا بگیرند. همچنین اسناد را می‌توان ذخیره کرد و با همکاران به اشتراک گذاشت.
دولت الکترونیک، باعث می‌شود کارکنان دغدغه کاغذبازی‌های اداری را نداشته باشند و بتوانند اسناد را به‌راحتی با همکاران مبادله کنند.
از موارد مربوط به این مدل، می‌توان موارد ذیل را مثال زد:
- امور حقوق و دستمزد
- سرویس های امنیتی
- ارائه ی خدمات بهداشت و سلامت
- خدمات بیمه های تامین اجتماعی
- آموزش سرمایه انسانی
- کاربرد فناوری های نوین
منافع رابطه دولت با کارکنان
خدمات این مدل، منافع بسیاری دارد که در این‌جا برخی از آن ها شرح داده می‌شود:
- پرداخت حقوق الکترونیکی: به این ترتیب، می‌توان مبالغ پرداختی و رسیدها را نگه‌داری کرد.
- مزایای الکترونیکی: به کمک آن، می‌توان دید که کارمند چه مزایایی دریافت می‌کند و حق دریافت چه مزایایی را دارد.
- آموزش آنلاین: کارکنان جدید و قدیمی می‌توانند با فن آوری‌ها آشنا شوند و آموزش ببینند. این آموزش می‌تواند دیداری، انیمیشن، یا ویدیویی باشد.
- نگه‌داری اطلاعات شخصی: سیستم، تمام اطلاعات مانند بیمه، مالیات، آدرس فعلی و دیگر مشخصات را، در یک مکان نگه می‌دارد.
