ارگونومی: مراقبت از بخش‌های ویژه بدن در محیط کار

در دو مقاله قبل با مفاهیم اولیه ارگونومی و روش‌های پیشگیری از آسیب‌های محیط کار آشنا شدیم. در آخرین سری از مقالات ارگونومی می‌خواهیم با روش‌های مراقبت از اعضای مختلف بدن آشنا شویم.

چگونگی مراقبت از چشم‌ها

با انجام مراقبت‌های ذیل، ‌می‌توان سلامتی چشم در محیط کار را افزایش داد:

بررسی نور محیط

نور بالای سرتان را کم کنید و آن را مکمل نور محل کار نمایید تا از روشنایی بیش از حد جلوگیری شود.

مطمئن شوید که صفحه‌ نمایشگر، نسبت به هر پنجره‌ای که به سمت بیرون باز می‌شود، ۹۰ درجه زاویه دارد تا درخشش ناخوشایند، به حداقل برسد و خستگی تحمیل‌شده بر چشم را کم تر کند.

استفاده از یک فیلتر  

همچنین برنامه‌های مختلفی برای بعضی سیستم‌ها وجود دارد که نور آبی (blue light) صفحه را فیلتر می‌کند و هنگام کار طولانی‌مدت با صفحه‌ نمایشگر، تا حد زیادی از خستگی چشم‌ها جلوگیری می‌کند.

خشکی چشم؛ بیماری صفحه نمایشگر

عارضه خشکی چشم، یک بیماری کار مداوم با صفحه نمایشگر است. تقریباً ۳ تا ۴ درصد کسانی که زیاد با رایانه کار می‌کنند، گرفتار این علایم هستند.

مهم‌ترین علایم این بیماری عبارتند از:

• خستگی و خشکی چشم
• سوزش
• ریزش اشک
• تاری دید در چشم
• کاهش میزان پلک زدن

اگر مجبورید تمام روز به صفحه‌ نمایشگر خیره شوید، هر چند دقیقه یک بار به چشم‌های خود استراحت دهید.

چگونگی مراقبت از گردن

با انجام مراقبت‌های ذیل، ‌می‌توان سلامتی گردن در محیط کار را افزایش داد:

تنظیم ارتفاع نمایشگر

صفحه‌ نمایشگر باید ۱۵ تا ۲۰ درجه، پایین‌تر از سطح چشم‌ها باشد و حداقل به اندازه‌ طول یک بازو، تا چشم‌ها فاصله داشته باشد.

 استفاده از هدفون یا هدست

اگر زیاد از تلفن استفاده می‌کنید، یا مدام کنفرانس‌های تلفنی طولانی‌مدت دارید، با استفاده از هدست یا بلندگوی تلفن، از گردن‌درد ناشی از تلفن جلوگیری کنید.

چگونگی مراقبت از مچ دست

با انجام مراقبت‌های ذیل، ‌می‌توان سلامتی مچ دست در محیط کار را افزایش داد:

ایجاد یک حالت خنثی برای مچ دست‌

هدف، پیدا کردن«حالت طلایی» مچ است؛ یعنی نه زیاد به سمت بالا خم شده باشد، و نه زیاد متمایل به پایین باشد؛ بلکه درست در یک حالت خنثی قرار گرفته باشد.

طرز نشستن شما، بر این حالت خنثی تأثیر می‌گذارد؛ پس اول مطمئن شوید که حالت نشستن‌ شما مناسب است.

 استراحت به مچ‌ها

با چرخاندن مچ‌ها به صورت دایره‌ای، تکان دادن یا فشردن آن‌ها به همدیگر، به مچ‌های خود استراحت دهید.

چگونگی مراقبت از کمر

با انجام مراقبت‌های ذیل، ‌می‌توان سلامتی کمر در محیط کار را افزایش داد:

  تهیه تکیه‌گاه مناسب برای پشت کمر  

انتخاب صندلی با پشتی مناسب، نقش کلیدی دارد. اگر نمی‌توانید یک صندلی ارگونومیک مخصوص بخرید، می‌توانید با قرار دادن یک حوله‌ تا‌ شده، صندلی فعلی‌تان را اصلاح کنید و یک تکیه‌گاه موقتی برای آن بسازید.

همین کار ساده می‌تواند به تراز ماندن ستون فقرات و توزیع وزن شما کمک کند.

بررسی زاویه‌ها  

برای رسیدن به حالت نشستن ایده‌آل برای کار، باید زاویه‌های بسیاری به درستی رعایت شوند. مطمئن شوید که ارتفاع صندلی طوری است که کمر، زانوها و مچ پاها همه دارای زاویه‌ ۹۰ درجه یا کمی‌بازتر هستند.

تعویض موقعیت

وقتی مجبورید بنشینید، سعی کنید با تغییر دادن موقعیت‌ خود، از وارد شدن فشار زیاد بر نقاط خاص، جلوگیری کنید.

کارهایی مانند انداختن یک پا روی پای دیگر، نشستن چهار زانو روی صندلی و بلند شدن گهگاه، یک حالت پویا ایجاد کنید.

 انجام حرکات کششی

علاوه بر استراحت‌های مرتب بین نشستن، چند حرکت کششی پایین کمر هم انجام دهید؛ از جمله:

• خم کردن بالاتنه به جلو و عقب
• خم شدن به چپ و راست
• چرخش ملایم برای آزاد کردن فشار از پایین کمر

راه‌های دیگر برای پیش گیری از ناراحتی‌های مربوط به کمر، فهرست وار عبارتند از:

• اجتناب از بلند کردن و چرخش همزمان، تا حد ممکن  
• اجتناب از بالا بردن اجسام سنگین به بالای سر
• استفاده از گاری و چرخ‌های مخصوص حمل بار
• استفاده از جرثقیل، بالابر و دیگر وسایل کمکی
• امتحان کردن وزن شیء مورد نظر، قبل از بلند کردن بار
• گرفتن کمک از دیگران برای حمل بارهای سنگین

علل رایج صدمه به کمر

علت‌های اصلی کمردرد و صدمه به ستون فقرات عبارتند از :

• برداشتن اجسام سنگین، به ویژه بطور تکراری با مدت زمان طولانی
• چرخش کمر در حال بلند کردن یا نگاه داشتن یک بار سنگین
• کشش و بلند کردن بار بالای سر، یا پیاده کردن بار یک کامیون
• برداشتن یا حمل کردن یک شیء، بطور غیر اصولی و نادرست 
• کار کردن در وضعیتی غیر اصولی و ناراحت کننده
• نشستن یا ایستادن طولانی در یک وضعیت ثابت         
• نشستن طولانی، می تواند فشار زیادی بر ناحیه پایین کمر ایجاد کند  
• لیز خوردن و لغزش بر روی سطوح مرطوب یا یخ زده