بهداشت در محیط کار: بیماری‌های قلبی و عروقی

در حال حاضر بیماری‌های قلبی و عروقی جزو سه علت اول مرگ و میر و ناتوانی انسان در سراسر دنیا هستند.

اگرچه خطرهای ناشی از بیماری‌های مسری، فوری و آنی‌تر است، امّا عوارض ناشی از بیماری‌های مزمن مثل بیماری‌های قلبی عروقی ماندگارتر، پرهزینه تر و ناتوان کننده تر هستند.

عامل‌های خطر بیماری‌های قلبی و عروقی

عامل‌های خطر رفتاری:

این عامل‌ها که به رفتار و نحوه زندگی بستگی دارند و قابل پیشگیری هستند عبارتند از :

• استعمال دخانیات
• زندگی کم تحرک و عدم وجود فعالیت فیزیکی مناسب
• رژیم غذایی ناسالم (حاوی چربی اشباع شده و کلسترول زیاد، مصرف زیاد کالری، نمک و الکل)

عامل‌های خطر فیزیولوژیک :

عامل‌های فیزیولوژیک که ‌می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی و عروقی شوند عبارتند از :

• چاقی و اضافه وزن:

چاقی باعث می‌شود تا به قلب فشار بیش تری برای پمپ کردن خون به سایر نقاط وارد آید.

• فشارخون بالا:

فشار خون بالا به دیواره شریان‌ها آسیب وارد کرده و منجر به تسریع رسوب ذرات چربی در عروق می‌گردد.

• دیابت(مرض قند):

قند خون بالا منجر به افزایش کلسترول و آسیب به دیواره عروق می‌شود. دیابت ‌می‌تواند در اثر کم تحرکی ایجاد شود.

• داشتن سابقه خانوادگی بیماری قلبی:

وجود بیماری قلبی در والدین یا خواهر و برادر قبل از سن ۵۵ سالگی، ‌می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به بیماری قلبی سازد.

راه‌های پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی

مصرف کم تر چربی 

سعی کنید در تهیه غذا، میزان روغن را کاهش دهید و مصرف غذاها، شیرینی‌ها و تنقلات حاوی چربی زیاد را به حداقل برسانید.

روغن زیتون برای سلامتی بسیار مفید است. می‌توانید این روغن را جایگزین کنید.

مصرف کم تر نمک

مصرف کم تر نمک، احتمال ابتلا به افزایش فشارخون را کاهش می‌دهد. افزایش فشار خون از مهم‌ترین عوامل ابتلا به بیماری‌های قلبی است..

کاهش کالری دریافتی 

دریافت کالری بیش از حد نیاز، موجب چاقی می‌شود. افزایش وزن و چاقی از عوامل مهم ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند.

مصرف بیش تر غذاهای فیبری

فیبرها در میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات و حبوبات وجود دارند. مصرف این مواد غذایی، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.

کلسترول بالا

کلسترول نوعی چربی است که در خون و همه بافت‌های بدن وجود دارد.

راه‌های اخذ کلسترول:

کلسترول بدن از دو راه به دست می‏آید:

راه اول : عمده‌ترین منبع کلسترول، توسط کبد تولید ‌می‌شود.

راه دوم:کلسترولی است که از خارج بدن تأمین می‌شود و با خوردن غذاهای حیوانی مانند تخم مرغ، گوشت و شیر فراهم می‌شود. 

نکته:

غلظت بالای کلسترول با افزایش رسوب آن در دیواره رگ‌های خونی و تصلب شرایین همراه است و باید سعی شود که میزان آن در خون کاهش یابد

علت‌های کلسترول خون بالا

برخی از عامل‌های کلسترول بالا عبارتند از :

• نوع و مقدار مواد غذایی
  • وزن بدن
  • فعالیت بدنی
  • وراثت و ژن‌ها
  • سن و جنس: افزایش غلظت کلسترول خون، معمولاً در حوالی ۲۰ سالگی آغاز می‌شود. زنان پیش از یائسگی، غلظت کلسترول کم تری نسبت به مردان هم‌سن خود دارند.

راهکارهای کاهش کلسترول خون

۱- رعایت رژیم غذایی مناسب

خود را ملزم به رعایت نکته‌های زیر نمایید:

• سبزی و میوه‌ها چربی ک‌می‌دارند و همچنین منبع سرشاری از ویتامین‌ها هستند ؛ بنابراین از این مواد زیاد مصرف نمایید.
• هر نوع ماده غذایی که بیش از مقدار مورد نیاز مصرف شود، ممکن است به چربی تبدیل و در بدن ذخیره گردد. با این حال اولین قدم این است که چربی‌های آشکار در مواد غذایی را جدا کنید و چربی‏های اشباع یعنی چربی‌هایی که در دمای اتاق جامد هستند مانند شیر پرچربی، خامه، کره، پنیر پرچربی، پوست مرغ و چربی گوشت را کم تر مصرف نمایید.
• تا حد امکان از چربی‌های غیراشباع مانند روغن ذرت، کنجد، آفتابگردان، سویا و زیتون استفاده کنید.
• برای تهیه غذاهای خود از عدس، لوبیا، نخود و دیگر حبوبات بهره بگیرید.
• شیر و انواع لبنیات کم چربی مصرف کنید.
• به جای گوشت قرمز تا حد امکان از گوشت سفید به ویژه گوشت ماهی استفاده کنید.
• از مصرف غذاهای چرب و با کلسترول بالا نظیر مغز، جگر، دل، کله پاچه، زرده تخم مرغ، سس‌های حاوی زرده تخم مرغ، کره، روغن نارگیل، روغن حیوانی، شکلات، شیرینی‌های خامه دار، کیک، سیب زمینی سرخ شده، سوسیس و کالباس اجتناب نمایید.

۲- فعالیت‌های بدنی و وزن مناسب

• وزن طبیعی خود را حفظ کنید! در صورت وجود اضافه وزن، طبق نظر پزشک برای کاستن از وزن خود کوشش نمایید.
• روزانه پیاده روی تند داشته باشید. دوچرخه‌سواری کنید. شنا کنید. برای این که بتوانید انگیزه خود را حفظ کنید، توصیه آن است که به یک گروه ورزشی بپیوندید و از ورزش کردن خود لذت ببرید.
• ورزش منظم به بهبود سطوح کلسترول خون کمک می‌کند. با صلاحدید پزشک خود، روزانه ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی در روز داشته باشید.
• در زندگی روزانه، برای انجام ورزش‌های منظم برنامه‌ریزی کنید.

۳- ترک سیگار

سیگار یک عامل خطرزای بسیار مهم برای بیماری‌های قلبی و سکته‏های مغزی است.

اگر سیگار می‌کشید و کلسترول خونتان بالاست یا دیگر عوامل خطرزا در شما وجود دارد، احتمال ابتلا به بیماری‏های قلبی- عروقی در شما زیاد است.