در عصر حاضر تجهیزات آموزشی بسیار گسترده و فراگیر شده‌اند، دیگر آموزش به چهار دیوار کلاس و تخته سیاه محدود نیست امروز به لطف تکنولوژی و پیشرفتهای نوین حاصل از آن، آموزش به سر انگشتان شما منتقل شده است.
اکنون بسیاری از موسسات از فناوری‌های استفاده می‌کنند که در آن دیگر از فرایندهای پیچیده و دست و پاگیر پذیرش، ثبت نام، پرداخت شهریه و حتی برگزاری آزمونها، خبری نیست و همه اینها به سادگی بصورت آنلاین صورت می‌گیرد، و به راحتی قابل کنترل و ردیابی است
در این مقاله به شرح بخشی از توانایی‌های تکنولوژی در برگزاری آزمونها خواهیم پرداخت.
امتحان چیست؟
امتحانات ابزارهایی برای ارزشیابی هستند که به معلم و دانش آموز این امکان را می‌دهند که پیشرفتهای علمی را ارزیابی کرده و با استفاده از نتایج آن بتوانند تصمیمات آموزشی جدید برای آینده را پایه گذاری کنند.
آزمونها روشهایی هستند که با کمک آنها میزان دانش و درک افراد نسبت به یک موضوع خاص سنجیده می‌شود.
امتحانات یا بصورت کتبی و بر روی کاغذ انجام می‌گیرند، و یا بصورت عملی اجرا می‌شوند. برخی از امتحاناتی که در چارچوب آزمونهای عملی اجرا می‌شوند عبارتند از مهارت رانندگی، آزمونهای مکالمه زبانهای خارجی، نواختن آلات موسیقی و …افرادی که در آزمونهای کتبی موفق می‌شوند، می‌تواننند وارد یک مقطع بالاتر شده و گواهینامه دریافت نمایند.
تفاوت امتحان و آزمون
این دو واژه در اکثر موارد معادل هم استفاده می‌شوند اما تفاوتهای بسیارظریفی باهم دارند، آزمونها سطح دانش فعلی افراد را ارزیابی می‌کنند و بر اساس آن برنامه یادگیری را ترسیم می‌کنند. ولی امتحانها رسمی‌تر از آزمون بوده و مشخص می‌کنند که فراگیر می‌تواند از یک دوره یا کلاس عبور کند یا خیر.
مشکلات آزمونها به شیوه رایج
استفاده از شیوه‌ها و روندهای سنتی برگزاری آزمون همواره بستر ایجاد بحثهای گسترده بوده است
در این سبک، سوالات بصورت دستی و تایپی آماده می‌شوند در حالی که ساعتهای طولانی صرف طراحی سوالات و صفحه آرایی آنها گردیده است. و نتیجه خروجی، بارها و بارها مورد بازبینی و تصحیح قرار گرفته است. زمانی که سوالات آماده شده و چاپ می‌گردد، این پروسه به پایان نرسیده و کار وارد مرحله‌ی جدیدتری می‌شود. اکنون وقت آن است تا فضای فیزیکی برگزاری آزمون، با در نظر گرفتن شرایط فشار و استرس حاکم بر آن آماده شود.
آزمون آنلاین چیست؟
مدتها یافتن یک راه حل موثر برای برگزاری امتحانات، یکی از دغدغه‌های متولیان این حوزه بوده است.
امروزه با پیشرفت فناوری بسیاری از، دانشگاه‌ها، مدارس و مؤسسات مختلف آموزشی، به سیستم های مدیریت یادگیری (LMS) مجهز شده و با آن سازگار گردیده‌اند
درست در جایی که یک برنامه نرم افزاری، مطالب مختلفی را به فراگیر ارائه کرده، ردیابی میکند، و گزارش می‌دهد، وجود یک سیستمی که بتواند ارزیابی و درجه بندی را تسهیل نماید احساس می‌شود.
هر نوع آزمون تشریحی و تستی که در بستر اینترنت یا اینترانت صورت پذیرد آزمون آنلاین نامیده می‌شود.
ازمونهای آنلاین را آزمونهای الکترونیکی نیز می‌گویند این آزمونها به شرکت کنندگان این امکان را می‌دهند تا از طریق اینترنت یا اینترانت از راه دور در امتحان شرکت نمایند
اکثر سیستم های امتحان آنلاین شامل ماژول‌های پردازش پاسخهای آزمون هستند، که به ارزیابان اجازه می‌دهد تا به محض اتمام آزمون، نتایج را صادر کنند. این سیستم‌ها بصورت کاملاً خودکار نتایج را ارزیابی کرده و در کوتاهترین زمان پاسخهای آن را اعلام می‌کنند.
در امتحانات به سبک الکترونیکی امکان برگزاری آزمون بصورت کتاب باز (open book) نیز وجود دارد.
در شیوه آنلاین، داوطلب مجاز است تنها در زمان تعیین شده به سؤالات جواب دهد، زیرا بمحض پایان زمان تعیین شده،، پنجره آزمون بصورت خودکار بسته شده و پاسخها جهت بررسی و ارزیابی جمع‌آوری می‌شوند و سپس نتایج خروجی آزمون بصورت آنلاین و یا از طریق پست الکترونیکی به داوطلب اعلام می‌گردد.
هم اکنون بسیاری از شرکت‌ها برای ارزیابی توانایی حرفه ای کارکنان خود و تعیین سطح سازگاری شغلی آنها از نرم افزارهای آزمون آنلاین استفاده می‌کنند.
این سیتمهای الکترونیکی نه تنها زمان را کاهش می‌دهند بلکه نتایج را سریعتر و دقیق تر در اختیار افراد قرار می‌دهند.
مزایای استفاده از نرم افزارهای آزمون آنلاین:
حفظ طبیعت
با پیشرفت فن‌آوری، آشکار شد که طبیعت دیگر قادر به پذیرش مسئولیت رفتارهای بشری نیست
در برهه‌ای که هوای پاک پیرامون ما محدود شده است، اثرات منفی ناشی از قطع بیرحمانه درختان، برای بدست آوردن کاغذ دیگر توجیه پذبر نیست
با این نوع نگاه مشخص است که با استفاده از یک سیستم آزمون آنلاین در موسسات و سازمانها می‌توان بدون استفاده از کاغذ و حتی چاپ یک برگ به اهداف ارزیابی در آزمونها دست یافت
نمره‌دهی و ارزیابی خودکار
تدوین و تنظیم سئوالات، و پریایی امتحانات سراسری، یک فرایند فرسایشی و زمان بر است.با گسترش فناوری‌های جدید در یادگیری الکترونیکی و همچنین روند رو به افزایش تعداد فراگیران و شرکت کنندگان، آنچه بعنوان یک ضرورت احساس می‌شد وجود مکانیسمی جهت نمره‌گذاری بی عیب و نقص آزمونها بود، تا با کم کردن بار‌کاری معلمان و صرفه‌جویی در وقت، عدالت و مساوات را در آزمونها برقرار نماید.
صرفه‌جویی در زمان
برگزاری امتحان، جمع‌آوری و اعلام نتایج به سبک سنتی نیازمند صرف زمان طولانی است.
برخلاف سبکهای سنتی، آزمونهای الکترونیکی وقت گیر نیستند امتحان گیرندگان می‌توانند تنها با استفاده از شماره همراه و آدرس ایمیل، فراگیران را برای حضور در آزمونها دعوت نمایند و بلافاصله پس از آزمون نتایج ارزیابی را اعلام نمایند.
مقرون به صرفه
با در نظر گرفتن هزینه‌های انسانی، لجستیکی و اداری مربوط به مدیریت و برگزاری آزمونهای سنتی، می‌توان سیستم امتحان آنلاین را به عنوان اقتصادی ترین سیستم در برگزاری امتحانات دانست. دیگر نیازی به اجاره و تجهیز سالنها و کلاسهای بزرگ برای اجتماع شرکت کنندگان نیست
راحتی و امنیت
اکثر افراد مایلند، بتوانند از خانه یا محل کار خود در آزمونها شرکت کنند. در برگزاری امتحانات به سبک آنلاین، تمام افراد حتی شرکت کنندگان مناطق دور افتاده هم، به اندازه مساوی امکان حضور در آزمون را دارند.
یکی از ویژگیها و نقاط قوت آزمونهای آنلاین امکان عدم تقلب، و دستکاری در آزمون است. زیرا در این شیوه از میان بانک سئوالات طراحی شده، نرم افزار قادر است با یک تکنیک کاملا تصادفی، اقدام به گزینش سئوالات نموده و آنها را جهت پاسخگویی در اختیار کاربر قرار دهد.
معایب استفاده از نرم افزارهای آزمون آنلاین:
برگزار کنندگان آزمونها نباید این واقعیت را فراموش کنند که دانش آموزانی که آنلاین آزمون می‌دهند، به دلیل آنکه کسی برای کنترل و رصد آنها وجود ندارد، به راحتی می‌تواند به ابزارها و روشهای ناعادلانه متوسل شوند.
بنابراین ارزیابی کنندگان در زمان طراحی آزمونها و سئوالات باید نهایت دقت و تیزهوشی را به کار ببرند تا از مطرح کردن سوالاتی که یافتن پاسخ آنها به راحتی از درون کتابهای درسی و یا اینترنت ممکن است جلوگیری شود.
برای پاسخ به هریک از سئوالات آزمون یک بازه زمانی مشخص در نظر بگیرند تا شرکت کنندگان در زمان مربوط به هر سئوال قادر به تکمیل آن باشند
نتیجه‌گیری
با ظهور فن‌آوری، به نظر می‌رسد که همه چیز از غذا و لباس گرفته، تا حمل و نقل به شیوه آنلاین آن تغییر ماهیت داده است. لذا آموزش نیز از این قاعده مستثنا نیست.
با فراگیر شدن استفاده از تجهیزات و تکنولوژی‌های آنلاین (مانند گوشی های هوشمن، لپ تاپ ها، تبلت و رایانه ها) در فرآیندهای آموزشی، امکان انتقال آزمونها از شیوه سنتی به یک سیستم آنلاین را آسان کرده است.
تا ضمن دستیابی به اهداف آموزشی مورد نظر، بتوان از مسیری سریعتر و قابل اعتمادتر برای ارزیابی عملکردهای آموزشی در دراز مدت استفاده نمود.
